विलोम शब्द | विपरीतार्थक शब्द

 विलोम शब्द | विपरीतार्थक शब्द

विलोम शब्द
विलोम शब्द

शब्दों के अपने निश्चित अर्थ होते हैं – उन अर्थों के विपरीत अर्थ देनेवाले शब्द विपरीतार्थक शब्द कहलाते हैं । विपरीतार्थक या विपरीत अर्थ देनेवाले शब्द निम्नलिखित विधियों से बनते हैं:

1. लिंग-परिवर्तन के द्वारा : जैसे-भाई-बहन, राजा-रानी, वर-वधू, लड़का-लडकी गाय-बैल, कुत्ता-कुतिया, इत्यादि ।
2. भिन्न जातीय शब्द के द्वारा : जैसे- अधम-उत्तम, अधिकतम-न्यूनतम, अनुराग-विराग, आजाद-गुलाम, आगे-पीछे, कड़वा-मीठा, इत्यादि ।
3. उपसर्ग की सहायता से : जैसे-ईश्वर-अनीश्वर, आस्था-अनास्था, अस्वस्थ-स्वस्थ, मान-अपमान, अल्पायु-दीर्धायु, अंतर्मुखी-बहिर्मुखी, इत्यादि ।
4. उपसर्ग के समान प्रयुक्त होनेवाले शब्दों के परिवर्तन से : जैसे-गणतंत्र-राजतंत्र, अल्पसंख्यक-बहुसंख्यक, उत्तरायण-दक्षिणायण, एकतंत्र-बहुतंत्र, उदयाचल-अस्ताचल, विशालकाय-लघुकाय, इत्यादि ।
5. नज समास के पद बनाकर : जैसे-नश्वर-अनश्वर, आदि-अनादि, संभव-असंभव, आस्तिक-नास्तिक, अनाथ–सनाथ, सार्थक-निरर्थक, इत्यादि।

1 अँधेरा उजाला
2 अतिवृष्टि अनावृष्टि
3 अत्यधिक अत्यल्प
4 अंतरंग बहिरी
5 अंधकार प्रकाश




6 अधिकतम न्यूनतम
7 अंदर बाहर
8 अघम उत्तम
9 अंदरूनी बाहरी
10 अगम सुगम




11 अक्षम सक्षम
12 अनभिज्ञ अभिज्ञ
13 अनाथ सनाथ
14 अगला पिछला
15 अनुकूल प्रतिकूल




16 अग्रज अनुज
17 अनुग्रह निग्रह, विग्रह
18 अनुरक्ति विरक्ति
19 अज्ञ प्रज्ञ
20 अनुराग विराग
21 अनुलोम विलोम, प्रतिलोम
22 अग्नि जल
23 आकर्षण विकर्षण
24 अंगीकार इनकार
25 अमर मर्त्य




26 अघ अनघ
27 अमावस्या पूर्णिमा
28 अचल चल
29 अमृत विष
30 अर्जन वर्जन
31 अर्थ अनर्थ
32 अल्पसंख्यक बहुसंख्यक
33 अति अल्प
34 अर्थ अनर्थ
35 अलभ्य लभ्य
36 अर्थी प्रत्यर्थी
37 अग्नि जल
38 अदोष सदोष
39 अपराह्न पूर्वाह्न
40 अधिकारी अनधिकारी
41 अखाद्य खाद्य
42 अधुनातन पुरातन
43 अचर चर
44 अजेय जय
45 अज्ञान ज्ञान
46 अज्ञानी ज्ञानी
47 अतिवृष्टि अनावृष्टि
48 अकर्मण्य कर्मण्य
49 अनुरक्त विरक्त
50 अनय नय




51 अपकीत्ति सुकीर्ति
52 अंत आदि
53 अनित्य नित्य
54 अपना पराया
55 अलौकिक लौकिक
56 अपमान सम्मान
57 अप्रिय प्रिय
58 असाधारण साधारण
59 अपेक्षा उपेक्षा
60 असभ्य सभ्य
61 अपेक्षित उपेक्षित
62 अमंगल मगल
63 अरुचि रुचि
64 अशुभ शुभ
65 अल्पज्ञ बहुज्ञ
66 अल्पायु दीर्घायु, चिरायु
67 अनिच्छा इच्छा
68 अनुचित उचित
69 अवनत उन्नत
70 असमय सुसमय
71 अनवसर सुअवसर
72 अश्रु हास
73 अभीष्ट अन्भिष्ट
74 अनुपस्थित उपस्थित
75 अनेक एक
76 अपचय उपचय
77 अंडज़ पिंडज
78 अंसंतुष्ट संतुष्ट
79 असंतोष संतोष
80 आधार निराघार, अनाधार
81 आधुनिक प्राचीन
82 आगामी विगत
83 आत्मा परमात्मा
84 आयत निर्यात
85 आकाश पाताल
86 आकर्षण विकर्षण
87 आसक्त अनासक्त, निरासक्त
88 अभ्यंतर बाहूय
89 आजादी गुलामी
90 आरोह अवरोह
91 आर्य अनार्य
92 आरोही अवरोही
93 आगमन गमन
94 आवश्यक अनावश्यक
95 आवाहन विसर्जन
96 आवृत्त अनावृत
97 आध्यात्मिक आधिभौतिक
98 आम ऱवास
99 आकुँचन प्रसारण
100 आलस्य स्फूर्ति




101 आदत्त प्रदत्त
102 आरूढ़ अनारूढ़
103 आस्था अनास्था
104 आज्ञा अवज्ञा
105 अतिरिक्त अनतिरिक्त
106 आवक जावक
107 आगत अनागत
108 आतप छाया, अनातप
109 आवृत अनावृत
110 अकेला साथ
111 अगला पिछला
112 अनृत ऋत, तथ्य
113 अनुरक्त विरक्त
114 अपकार उपकार
115 अभिमुख विमुख
116 अबला सबला
117 अचेत सचेत
118 अत्र तत्र
119 अकाम सकाम
120 अर्जन वर्जन
121 अर्पित गृहीत
122 अकर्त्तव्य कर्त्तव्य
123 अधुनातन पुरातन
124 अपराधी निर्दोष, निरपराध
125 अभिमान निरभिमान
126 अप्रत्यक्ष प्रत्यक्ष
127 अपकर्ष प्रकर्ष, उत्कर्ष
128 अप्रसन्न प्रसन्न
129 अपव्यय मितव्यय
130 अनुर्वरा उर्वरा
131 अपूर्ण पूर्ण
132 अधर्म धर्म
133 अर्वाचीन प्राचीन
134 आलोक अंधकार
135 आय व्यय
136 आमिष निरामिष
137 आस्तिक नास्तिक
138 इष्ट अनिष्ट
139 इधर उधर
140 उत्तरायण दक्षिणायन
141 इहलोक परलोक
142 उत्तम अधम
143 इकट्टा अलग
144 उपचार अपचार
145 इच्छा अनिच्छा
146 उर्वर ऊसर
147 इति अथ
148 उन्नयन अवनयन
149 इंसाफ गैंर-इंसाफ
150 उपयुक्त अनुपयुक्त
151 इकहरा दुहरा
152 ईद मुहरंम
153 उपयोगी अनुपयोगी
154 उष्ण शीत, शीतल
155 इश्वर अनीश्वर, जीव
156 ईमानदार बेईमान
157 उदास प्रसन्न, प्रफुल्ल
158 उचित अनुचित
159 उदित अस्त
160 उच्च निम्न
161 उषा संध्या
162 उत्कर्ष अपकर्ष
163 उपजीव्य उपजीवी
164 उतीर्ण अनुत्तीर्ण
165 उपकारक अपकारक
166 उरुकृष्ट निकृष्ट
167 उतार चढाव
168 उत्थान पतन
169 उदीची प्रतीची
170 उत्साह निरुत्साह, अनुत्साह
171 उपजाऊ बंजर
172 उदय अस्त
173 उपार्जित स्वयंप्राप्त
174 उत्पतन निपतन, अवतरण
175 उदात्त अनुदात्त
176 उदार अनुदार, कृपण
177 ऊँच नीच
178 उद्यम निरुद्यम
179 ऊँचा नीचा
180 उधार नकद
181 ऊसर उपजाऊ
182 उद्धत विनीत
183 ऊर्ध्वमुख अधोमुख
184 उन्नति अवनति
185 ऊपर नीचे
186 उन्मुख विमुख
187 ऋणात्मक धनात्मक
188 उन्मुलन मुलन
189 एक अनेक
190 उपकार अपकार
191 एकता अनेकता
192 उपयोग दुरुपयोग
193 एड़ी चोटी
194 उपर्सग प्रत्यय
195 एकमुखी बहुमुखी
196 उपस्थित अनुपस्थित
197 एकतंत्र बहुतंत्र
198 उपस्थिति अनुपस्थिति
199 उतर दक्षिण
200 एकेश्वरवाद बहुदेववाद




201 ऐहिक पारलौकिक
202 ऐक्य अनैक्य
203 ऋजु कुटिल, वक्र
204 ऐतिहासिक अनैतिहासिक
205 ऐश्वर्य अनैश्वर्य
206 औचित्य अनौचित्य
207 औद्धत्य अनौद्धत्य
208 औदार्य अनौदार्य
209 अंतर सतत
210 औपचारिक अनौपचारिक
211 औदत्य अनौदात्य
212 कड़वा मीठा
213 कटु मघु
214 कठिन सरल, सहज
215 कीर्ति अपकीर्ति
216 कृतज्ञ कृतघ्न
217 कृत्रिम प्राकृत
218 कृष्ण कंस’, शुक्ल, श्वेत
219 कनिष्ठ ज्येष्ठ
220 कपूत सपूत
221 कृपण उदार, दानी, दाता
222 कर्मण्य अकर्मण्य
223 कर्कश क्रोमल, मधुर, सुशील
224 करुण निष्करुण, अकरुण, निष्ठुर
225 कसूरवार बेकसूर
226 क्रय विक्रय
227 कलुष निष्कलुष
228 कुटिल सरल
229 कुरूप सुरूप, सुन्दर
230 कुसुम वज्र
231 कोप कृपा
232 कोमल कठोर
233 कर्म अकर्म, निष्कर्म
234 कपटी निष्कपट
235 कर्मठ अकर्मण्य
236 क्रिया प्रतिक्रिया
237 कृश स्थूल
238 क्रुद्ध शांत
239 कानूनी गैरकानूनी
240 किनारा बीच
241 कान्त कांता
242 कुमार्ग सुमार्ग, सन्मार्ग
243 कुपुत्र सुपुत्र
244 कुपुत्री सुपुत्री
245 कंटक निष्कंटक
246 कड़ा मुलायम, नरम
247 कच्चा पक्वा
248 कम अधिक, ज्यादा
249 कमी बेशी
250 काम आराम, निष्कत्म
251 काला गोरा
252 कुत्सा प्रशंसा, स्तुति
253 कमजोर ताकतवर
254 काबिल नाकाबिल
255 कुकर्म सुकर्म
256 क्रोधी अक्रोधी, प्रस्रन्न
257 क्रेता विक्रेता
258 क्रय विकय
259 कायर निडर
260 क्रोध क्षमा
261 कठोर दयालु
262 खरीद बिक्री
263 खल सज्जन
264 खद्य अखाद्य
265 खिलना मुरझाना
266 खीजना रीझना
267 खंडन मंडन
268 खरा खोटा
269 खुशी गम
270 खुश नाखुश, गमगीन, दुखी
271 खुला बंद
272 खोलना बाँधना
273 खुशबु बदबू
274 खुशकिस्मत बदकिस्मत
275 खुशनसीब बदनसीब
276 गगन धरा, पृथ्वी
277 गत आगत
278 गणतंत्र राजतन्त्र
279 गमन आगमन
280 गरल सुधा, अमृत
281 गरीब अमीर, धनी
282 ग्रस्त मुक्त
283 गहरा छिछला
284 ज्ञान अज्ञान
285 ग्राम्य शिष्ट
286 गुण दोष, अवगुण
287 गुप्त प्रकट
288 गुरु लघु, शिष्य
289 गीला सूखा
290 गृहस्थ सन्यासी
291 गृही त्यागी, सन्यासी
292 गेय अगेय
293 गोचर अगोचर, गोतीत
294 गरमी सरदी
295 गौरव लाघव
296 ग्राह्य त्याज्य
297 ग्रस्त मुक्त
298 गंभीर चंचल
299 गाढा पतला, तनु
300 गूढ़ प्रकट
301 गलत सही
302 गड़बड़ सही
303 गौण प्रमुख प्रधान
304 ग्रहण त्याग
305 ग्रामीण शहरी
306 गाँव शहर
307 ग्रास मोक्ष
308 ग्राम नगर
309 गाड़ना उखाडना
310 गन्दा साफ़
311 गुणी निर्गुणी, दोषी
312 गद्य पद्य
313 गोरक्षक गोभक्षक
314 घात प्रतिधात
315 घरेलू बाहरी, वन्य
316 घर बाहर
317 घटना बढना
318 घृणा प्रेम
319 घटाव जोड़
320 घटिया बढिया
321 चढ़ाव उतार
322 चर अचर
323 चल अचल
324 चाह अनचाह
325 चिन्मय जड़, अचिन्मय
326 चिर नवीन, अचिर
327 चिरंतर नश्वर
328 चेतन अचेतन
329 चोर साधु
330 चचल स्थिर
331 चतुर मुर्ख
332 चाहा अनचाहा
333 चालक बेवकूफ
334 चुस्त ढीला
335 चय अपचय
336 चिकना रुखड़ा
337 चाँदनी अँधेरी
338 चमकदार चमकहीन
339 चालू सुस्त, बंद
340 चिंतत निश्चिन्त
341 चपल गंभीर
342 छली, छल निश्छल
343 छाँह धूप
344 छूत अछूत
345 छाया प्रकाश, रोशनी
346 क्षुद्र महान्
347 छेद्य अछेद्य
348 छूट कैद
349 क्षणिक शाश्वत
350 जीव निर्जीव
351 जटिल सरल
352 जय पराजय
353 जड़ चेत्तन
354 जल थल
355 जवानी बुढ़ापा
356 जागरण निद्रा
357 जाग्रत सुषुप्त
358 जागृति सुषुप्ति
359 जात परजात
360 जाड़ा गर्मी
361 जीवन मरण
362 जोड़ घटाव
363 ज्योति तम, तिमिर
364 ज्वार भाटा
365 जंगम स्थावर
366 ज्येष्ठ कनिष्ठ
367 जेय अजेय
368 जब तब
369 जीवित मृत
370 जल्लाद देवता
371 जीना मरना
372 जंगल मरुभूमि
373 जमीन आसमान
374 जनता सरकार
375 जरा जवानी
376 जीवात्मा परमात्मा
377 ज्योतिर्मय तपोमय
378 झूठ सच
379 झोपडी महल
380 झूठा सच्चा
381 झगड़ा मेल, मिलाप
382 डरपोक निडर, साहसी
383 ढलना चढ़ना
384 ढीठ संकोची
385 ढालवाँ चढ़।व, चढाई
386 ताप शीत
387 तम आलोक
388 तीव्र मंद
389 तुक्ष महान्
390 तिमिर प्रकाश, ज्योति
391 तामसिक सात्विक
392 तरल ठोस
393 तरुण वृद्ध
394 तारीफ शिकायत
395 तिक्त मधुर
396 तीक्ष्ण कुँठित
397 त्तटस्थ पक्षपाती
398 तृषा तृप्ति
399 ताप शीत
400 त्याज्य अत्याज्य




401 तुकांत अतुकांत
402 त्यागी स्वार्थी
403 थोक खुदरा
404 थोड़ा बहुत
405 देव दानव
406 देवता राक्षस
407 देय अदेय
408 दुष्ट सज्जन
409 देवत्व दानवत्व
410 दिन रात
411 दिवा रात्रि
412 दीर्घकाय लघुकाय, कृशकाय, क्षीणकाय
413 देर सबेर, जल्द
414 दुराचारी सदाचारी
415 दंड पुरस्कार
416 दाता कृपण, कंजूस
417 दूषित स्वच्छ
418 दुर्बल सबल
419 दक्षिण उत्तर, वाम
420 द्रुत विलंबित
421 देश परदेश, विदेश
422 दुर्दिन सुदिन
423 देहाती शहरी
424 दुर्गति सद्गति
425 दुर्भाग्य सौभाग्य
426 दुर्भाव सद्भाव
427 दिनचर्या रात्रिचर्या
428 दोषी निर्दोष
429 दयालु निर्दय
430 दुराचारी सदाचारी
431 दुर्लभ सुलभ
432 दृढ़ विचलित
433 दृश्य अदृश्य
434 दोष गुण
435 दूश्यकाव्य श्रव्यकाव्य
436 दीर्घ हस्व
437 दृदांत शांत
438 धनी निर्धन, गरीब
439 धर्म अधर्म
440 धूप छाँह
441 धनवान निर्धन, दरिद्र
442 नूतन पुरातन
443 न्यून अधिक
444 नश्वर अनश्वर, शाश्वत
445 निदा स्तुति
446 नागरिक ग्रामीण
447 निर्मल मलिन
448 निरामिष सामिष
449 निर्लज्ज सलज्ज
450 निर्दोष सदोष
451 निर्माण विनाश
452 नगर ग्राम
453 नैसर्गिक कृत्रिम
454 निष्काम सकाम
455 निरक्षर साक्षर
456 नकली असली
457 नमकहराम नमकहलाल
458 नया पुराना
459 नर नारी, मादा
460 नवीन प्राचीन
461 निगलना उगलना
462 निडर डरपोक
463 नित्य अनित्य
464 न्याय अन्याय
465 नगर ग्रामीण
466 नख शिख
467 नफा नुकसान
468 निद्रा जागरण
469 नेकी बदी
470 निशीथ मध्याहृ
471 निषिद्ध विहित
472 निजी सरकारी, सार्वजनिक
473 नम शुष्क, खुश्क
474 नराघम नरोत्तम
475 नजदीक दूर
476 नापाक पाक
477 नद नदी
478 नज़रबंद नजरमुक्त
479 नमाज कलमा
480 नेम कुनेम
481 नास्तिक आस्तिक
482 निर्जीव सजीव
483 निरर्थक सार्थक
484 निश्चेष्ट सचेष्ट
485 निषेध विधि
486 नीरस सरस
487 नैतिक अनैतिक
488 पक्ष विपक्ष
489 पतन उत्थान
490 पतनोन्मुख विकासोन्मुख
491 पंडित मूर्ख
492 परमार्थ स्वार्थ, आत्मार्थ
493 पराजय जय
494 पराया अपना
495 परतंत्र स्वतंत्र
496 पता खोज, लापता
497 परिश्रम विश्राम
498 पवित्र अपवित्र
499 प्रकट गुप्त
500 प्रकाश अंधकार
501 प्रख्यात अख्यात
502 प्रतीची प्राची
503 प्रज्ञ मूढ़
504 प्रतिकूल अनुकूल
505 प्रत्यक्ष परोक्ष, अप्रत्यक्ष
506 प्रघान गौण
507 प्राप्त अप्राप्त
508 प्रयोग अप्रयोग
509 प्रलय सृष्टि
510 प्रवृत्ति निवृति
511 प्रशंसा निंदा
512 प्रसाद विषाद, कोप
513 पनी आग
514 पाप पुण्य
515 पालक संहारक
516 पाश्चात्य पूर्वीय
517 प्राकृतिक अप्राकृतिक
518 प्रारंभ अंत
519 प्रारंभिक अंतिम
520 पुरातन कूस्वा नवीन
521 पूर्व पश्चिम, उतर, उपर
522 पूर्णता अपूर्णता
523 प्रेम घृणा
524 पूर्णिमा अमावस्या
525 पृथु तनु
526 पुरस्कार तिरस्कार, दंड
527 पूरा अधुरा
528 प्रश्न उत्तर
529 पमुख सामान्य
530 पूर्ववर्ती परवर्ती, उत्तरवर्ती
531 परतंत्रता सवतंत्रता
532 प्राण निष्प्राण
533 प्रातः सायं
534 पुष्ट अपुष्ट, क्षीण
535 पोषक शोषक
536 प्रसिद्ध अप्रसिद्ध, अज्ञात
537 पालन संहार, पीड़न
538 पेट पीठ
539 प्रदोष प्रत्युष
540 प्रथम अंतिम
541 प्रभु भृत्य
542 प्राय: विरला
543 प्रारब्ध पौरुष
544 प्रस्कूटित सकुंचित
545 पूरब पश्चिम
546 परोपकारी स्वार्थी
547 पूर्चाह्न अपराह्न
548 पर्णकुटी महल, प्रासाद
549 प्रस्थान आगमन
550 पहुँचना छूटना, खुलना
551 परिश्रमी आलसी, कामचोर
552 पुरुष स्त्री
553 परकीय स्वकीय
554 फलदायक निष्कल
555 फायदा नुकसान
556 फैला सिमटा, सिकुड़ा
557 बंधन मुक्ति, मोक्ष
558 बलवान बलहीन
559 बहिरंग अंतरंग
560 बाहूय अभ्यतर
561 बाढ़ सूखा
562 बर्बर सभ्य
563 बच्चा बुढा
564 बढ़िया घटिया
565 वुरा भला
566 बालक वृद्ध
567 बुराई भलाई
568 बहार पतझड़, खिजाँ
569 बाहर भीतर
570 बसाना उजाड़ना
571 बनाना बिगाडना
572 बीमार नीरोग, स्वस्थ
573 बहिस्कार स्वीकार, अंगीकार
574 बुरिद्वमान बुद्धिहीन, मूखं
575 बेगम बादशाह
576 बली निर्बल
577 वैर मित्रता, दोस्ती
578 वृहत लघु
579 ब्रह्म जीव
580 बिना साथ
581 बहुत थोडा
582 भद्र अभद्र
583 भय साहस
584 भला बुरा
585 भारतीय अभारतीय, विदेशी
586 मारी हलका
587 भूत भविष्य
588 भेद अभेद
589 भौतिक आध्यात्यिक
590 भाव अभाव
591 भोगी योगी
592 भूलोक द्युलोक
593 भोक्ता भोग्य
594 भर्ता भृत्य, भार्या
595 भक्ष्य भक्षक
596 भक्षक रक्षक
597 भूमा अल्पत्ता
598 भरा खाली
599 भाग्य अभाग्य
600 मानव दानव
601 मूक वाचाल, मुखर
602 मृदुल कठोर, निर्मम
603 मुख पृष्ठ, प्रत्तिमुख
604 महात्मा दुरात्मा
605 मिलन विरह
606 मृत जीवित
607 महत् तुच्छ, क्षुद्र, लघु
608 मुनाफा नुकसान
609 मंगल अमंगल
610 मधुर कटु
611 मालिक नौकर
612 मित्र शत्रु
613 मीठा तीखा
614 मुख्य गौण
615 मृत्य अमृत्य, अमर
616 मनुज दनुज
617 मसृण रूक्ष
618 माता पिता
619 मान अपमान
620 मेहनती आलसी
621 मोक्ष बंधन
622 मेल बेमेल, झगडा, फूट
623 मनुष्य पशु, राक्षस
624 मनुष्यता पशुत्ता
625 महँगा सस्ता
626 मौन मुखर
627 मोटा पत्तला
628 मिटटी सोना
629 मोघ अमोघ
630 मामूली गैरमामूली
631 मुमकिन नामुमकिन
632 मलिन निर्मल
633 मिथ्या सत्य
634 मितव्ययी अपव्यथी
635 मौखिक लिखित
636 मरना जीना
637 मोहयुक्त निर्मोही
638 बालिका वृद्धा
639 यथार्थ कल्पित. कल्पना
640 यहाँ वहाँ
641 यश अपयश
642 योग वियोग
643 युद्ध शांति
644 योगी भोगी
645 योग्य अयोग्य
646 युवक वृद्ध, जठर
647 युवा बुढा, वृद्ध
648 राजतंत्र जनतंत्र, प्रजातंत्र
649 रत विरत
650 रागी विरागी
651 राग विराग
652 रचना ध्वंस
653 रूपवान कृरूप
654 रिक्त पूर्ण
655 राजा रंक, प्रजा
656 राम रावण
657 रेगिस्तान नखलिस्तान
658 रोगी नीरोग
659 राति रक
660 रंगीन रंगहीन. बेरंग
661 रोपण उन्मूलन
662 रुग्ण नीरोग
663 लधु दीर्घ, महत्
664 लौकिक अलौकिक
665 लिप्त अलिप्त
666 लुप्त प्रकट
667 लाभ हानि
668 लिखित मौखिक
669 लेन देन
670 लौह स्वर्ण
671 लोभ त्याग
672 लोक परलोक
673 लालची संतुष्ट
674 लगाव विलगाव, अलगाव
675 लेना देना
676 लज्जाशील निर्लज
677 वक्र सरल, ऋजु
678 वन मठ
679 वसंत पतझड़
680 वहिष्कार स्वीकार, अंगीकार
681 व्यर्थ अव्यर्थ, सार्थक
682 वयष्टि समष्टि
683 वाद प्रतिबाद
684 वृद्ध बालक
685 वृद्धि हास
686 वृष्टि अनावृष्टि
687 वृहत लघु, क्षुद्र
688 विकर्षण आकर्षण
689 विजय पराजय
690 विपति संपति
691 विधवा सधवा
692 विधि निषेध
693 विपन्न संपन्न
694 विमुख उन्मुख
695 वियोग संयोग
696 विरत निरत, रत
697 विरह मिलन
698 विवाद निर्णय, निर्विवाद
699 विशालकाय लधु.
700 विशिष्ट साधारण
701 विस्वास अविस्वास
702 विश्लेषण संलेषण
703 विशेष सामान्य
704 विष अमृत
705 विसर्जन सर्जन
706 वैमनस्य सौमनस्य
707 वैतनिक अवैतनिक
708 वीर कायर
709 व्यस्त अकर्मण्य, अव्यस्त
710 व्यावहारिक अव्यावहारिक
711 विपद सम्पद
712 विकर्ष आकर्ष
713 विहित निषिद्ध
714 विस्तीर्ण संकीर्ण
715 वाग्मी अल्पभाषी, मितभाषी
716 वैध अवैध
717 वैधानिक अवैधानिक
718 विकासशील अविकासशील
719 विकसित अविकसित
720 विद्वान मुर्ख
721 व्यक्ति समाज .
722 व्यास समास
723 वाचाल मूक
724 वैभव दरिद्रत्ता
725 विरोध समर्थन
726 बैर मित्रत्ता
727 विशुद्ध दूषित
728 विश्राम काम
729 विपुल न्यून
730 विश्वासी अविश्वासी
731 विलास तपस्या
732 वादी प्रतिवादी
733 विफलता सफलता
734 शत्रु प्रित्र
735 शांति अशांति, क्रांति
736 शाकाहारी मांसाहारी
737 शाम सुबह
738 शासक शासित
739 शिष्ट अशिष्ट
740 शीत उष्ण
सुबह 7 बजे से पहले ये 7 कार्य अवश्य करें | नवीन जिलों का गठन (राजस्थान) | Formation Of New Districts Rajasthan राजस्थान में स्त्री के आभूषण (women’s jewelery in rajasthan) Best Places to visit in Rajasthan (राजस्थान में घूमने के लिए बेहतरीन जगह) हिमाचल प्रदेश में घूमने की जगह {places to visit in himachal pradesh} उत्तराखंड में घूमने की जगह (places to visit in uttarakhand) भारत में राष्ट्रीय राजमार्ग की सूची Human heart (मनुष्य हृदय) लीवर खराब होने के लक्षण (symptoms of liver damage) दौड़ने के लिए कुछ टिप्स विश्व का सबसे छोटा महासागर हिंदी नोट्स राजस्थान के राज्यपालों की सूची Biology MCQ in Hindi जीव विज्ञान नोट्स हिंदी में कक्षा 12 वीं कक्षा 12 जीव विज्ञान वस्तुनिष्ठ प्रश्न हिंदी में अलंकार की परिभाषा, भेद और उदाहरण Class 12 Chemistry MCQ in Hindi Biology MCQ in Hindi जीव विज्ञान नोट्स हिंदी में कक्षा 12 वीं भारत देश के बारे में सामान्य जानकारी राजस्थान की खारे पानी की झील राजस्थान का एकीकरण